შესავალი
სადღეისოდ, თანამედროვე სამყაროში არსებობენ ისეთი სახელმწიფოები, რომლებიც გამოირჩევიან სხვადასხვა პოლიტიკური მოწყობით. ქვეყნებში ცენტრალური ხელისუფლება ისე ახორციელებს საშინაო და საგარეო პოლიტიკას როგორც მას სურს, თუმცა მთავრობამ თუ არ გაითვალისწინა მოსახლეობის მოთხოვნები და ისე წარმართა პოლიტიკა, მაშინ მისი მცდელობას შეიძლება პრობლემები შეექმნას.
იმისთვის, რომ ადამიანებმა სახელმწიფო სტრუქტურებში შეძლონ მუშაობა, აუცილებელია მათ იცოდნენ ენა, რომელიც კონკრეტულ სახელმწიფოში სახელმწიფო სტატუსით სარგებლობს. ამის შედეგად თუ სახელმწიფო ენა არ შეისწავლა მოქალაქემ, მაშინ მას საკუთარ ქვეყანაში ადგილის დამკვიდრება ძალიან გაუჭირდება.
როგორც უკვე ავღვნიშნე, ენობრივი პოლიტიკა ხორციელდება ცენტრალური და რეგიონალური მთავრობების მიერ. ამას გარდა, მინდა დავძინო ისიც რომ, ენობრივ დაგეგმარებაზე მუშაობისას , დემოკრატიულ სახელმწიფოებში, გარდა მთავრობისა მოსახელობაც მონაწილეობს. ენობრივ პრობლემებზე მუშაობისას დიდი წვლილი შეიტანეს: ჯერ მუდიმ , ჯოშუა ფიშმანმა, ტაუერმა, ჰოუგენმა და სხვა გამოჩენილმა მკვლევარებმა.
ზოგადად ენობრივი პოლიტიკის დაგეგმარების მეთოდები სხვადასხვანაირია, რადგან მთავრობის შეცვლის შედეგად შეიძლება მოხდეს დედაენასთან ერთად სხვა ენის დომინირება სახელმწიფოში. ამას გარდა, მინდა ავღნიშნო ისიც რომ ენობრივი დაგეგმარება უნდა განხორციელდეს მოსახლეობის ინტერესებიდან გამომდინარე, რადგან თუ მან არ მიიღო ეს რეფორმა, მაშინ მთავრობის ყველა მცდელობა ფუჭად ჩაითვლება . ცხადია ეს ტენდენცია არ ვრცელდება ტოტალიტარული რეჟიმის სახელმწიფოებზე, რომლებშიც ერთი ხელისუფალი ხალხის ინტერესებიდან დამოუკიდებლად, ანხორციელებს სხვადასხვა რეფორმებს მათ შორის ენობრივ პოლიტიკასაც. ამის კარგი მაგალითი გახლავთ საბჭოთა კავშირი, რომელსაც ენობრივი დაგეგმარების უნიკალური მეთოდები ჰქონდა. ამის შედეგად მე-20 საუკუნეში რუსული ენა სსრკ-ს ყველა კოლონიაში აქტიურად გამოიყენებოდა.
Joshua A. Fishman, Advances in language planning (Paris : The Hague, 1974), 15-37
ენობრივი დაგეგმარების სტადიები
როგორც შესავალში ავღვნიშნე, ენობრივ დაგეგმარებას ახორციელებს ცენტრალური და რეგიონალური მთავრობა მოსახელობასთან ერთად. იმისთვის რომ გარკვეული წარმოდგენა შეგვექმნას ამ საკითხთან დაკავშირებით, აუცილებელია გადავავლოთ თვალი საერთო ნორმებს , რომელიც ხელისუფლებამ უნდა გაითვალისწინოს ენობრივი პოლიტიკის განსახორციელებლად.
ენობრივი დაგეგმარების სტადია, რომელზეც მინდა ყურადღების გამახვილება, გახლავთ კორპუსის დაგეგმარება. ზოგადად, ენის კორპუსს წარმოადგენს: გრამატიკა ლექსიკა და ორთოგრაფია. იმისთვის რომ შემუშავდეს ენობრივი ნორმები, აუცილებელია ყველა ქვეყანაში არსებობდეს ენის ნორმების დამდგენი სპეციალური ორგანო , რომელიც შეძლებს ახალი ლექსიკური თუ გრამატიკული ერთეულების ,,ჩადებას’’ სახელმწიფო ენაში. ამის შედეგად, ადამიანები იმეტყველებენ იმ ენობრივი ნორმების მიხედვით, რომელიც სახელმწიფომ დაუდგინა. ასეთი სამსახურების არსებობის მთავარი მიზეზი გახლავთ, ენობრივი ნორმის დადგენა ადამიანთა მეტყველებასა და წერაში.
ზოგადად მოსახელობის მეტყველების ფორმირება მაინცდამაინც ისეთი მნიშვნელოვანი არ არის, როგორც ორთოგრაფიული ნორმები. ამის მთავარი მიზეზი ის გახლავთ, რომ ენობრივი ნორმების არასტანდარტულად გამოყენება ადამიანთა საუბარში ნამდვილად ბუნებრივია, ხოლო წერით სისტემაში, ორთოგრაფიის გაუთვალისწინებლობა, ძალიან სერიოზულ პრობლემას შეუქმნის ადამიენბს.
შემდეგი სტადია გახლავთ სტატუსის დაგეგმარება , რომელშიც განიხილება ენის საელმწიფო დონეზე ,,აყვანა’’. ეს იმას ნიშნავს, რომ სახელმწიფოს რომელიმე რეგიონში დომინირებადი დიალექტი, ცენტრალურმა ხელისუფლებამ გამოიყენოს ზედა ინსტაციაში-აქციოს სალიტერატურო ენად. იმისთვის რომ ასეთმა დაგეგმილმა ენის დიალექტმა სახელმწიფო სტრუქტურებში იდომინიროს, აუცილებელია მისი წერითი ნორმების შემუშავება და არსებულის გაუმჯობესება.
ბოლო სტადია, რომელზეც მსურს ყურადღება გავიმახვილი გახლავთ, ქვეყანაში უცხო ენების შესწავლისა და სწავლების დაგეგმარება , (Acquisition planning) რომელიც მიზანმიმართულია ენების შესწავლაზე ამა თუ იმ ქვეყანში. ცხადია ამ სტადიაში მთავარ აქტორებს სტუდენტები და მასწავლებლები წარმოადგენენ,რადგან სწორედ მათი ძალისხმევით ხდება ენის სწავლება და შესწავლა. ერთ-ერთი ასეთი წარმატებული ორგანიზაცია გახლავთ, ბრიტანეთის საბჭო, რომელიც მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში ანხორციელებს ინგლისური ენის სწავლებას. მისი მსგავს ორგანოს წარმოადგენს გოეთეს ინსტიტუტი, რომელიც გერმანული ენის შესწავლას უზრუნველყოფს. რათქმაუნდა, რომ არა სახელმწიფოს მხარდაჭერა Acquisition Planning, არ განხორციელდებოდა, ვინაიდან გოეთესა და ბრიტანეთის საბჭოს მსგავსი ორგანიზაციები, ენების სწავლას , სწორედ კონკრეტული სახელმწიფოს ნებართვით ანხორციელებს.
17.06.2013 http://en.nitobe.info/ld/od/lingvoplanado.php
ჩემი აზრით, იმისთვის რომ ქვეყანაში ენობრივი პოლიტიკა წარამტებით წარიმართოს, აუცილებელია იმ სტანდარტებით მოქმედება, რაზეც ამ თავში ვისაუბრე. თუ სახელმწიფოში ცენტრალური ხელისუფლება ეცდება ამ ნაბიჯების გადადგმას, მაშინ, ენობრივი თვალსაზრისით, ნაკლებ პრობლემებს წააწყდება როგორც ქვეყნის შიგნით ასევე მის ფარგლებს გარეთ
17.06.2013 http://en.nitobe.info/ld/od/lingvoplanado.php
ზოგადი ცნობები ნორვეგიის შესახებ
ევროპის პოლიტიკურ რუქაზე, დაკვირვების შედეგად თვალში გვეცემა ევროპაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ნახევარკუნძული, რომელიც სკანდინავიის სახელით არის ცნობილი. ეს უკანასკნელი განფენილია ევროპის უკიდურეს ჩრდილო-დასავლეთით. აღნიშნულ ტერიოტორიაზე მდებარეობს შემდეგი ქვეყნები: ფინეთი შვედეთი და ნორვეგია.
როგორც უკვე ავღნიშნე, ნორვეგია მდებარეობს ევროპის ჩრდილო დასავლეთით სკანდინავიის ნახევარკუნძულზე. მას ჩრდილოეთით ესაზღვრება ბარენციის, დასავლეთით-ნორვეგიისა და ჩრდილოეთის ზღვები. ქვეყნებიდან სამხრეთით სკაგერაკის სრუტით დანია, ხოლო აღმოსავლეთით შვედეთი. ამას გარდა, ქვეყნის ჩრდილოეთით ვიწრო საზღვარი გადის ფინეთსა და რუსეთზე.
რაც შეეხება მის სახელმწიფო მოწყობას, მინდა ავღნიშნო რომ ქვეყანაში მოქმედებს კონსტიტუციური მონარქია. მთავრობა ქვეყანა განაგებს 1814 წელს მიღებული კონსტიტუციით. საკანონმდებლო ხელისუფლებას წარმართავს სტორტინგი, რომელიც გახლავთ ნორვეგიის პარლამენტის სახელწოდება.
როგორც ცნობილია, სტორტინგი შედგება ორი პალატისგან. იმისთვის რომ გადაირჩეს მთავრობა ტარდება არჩევნები, სადაც მონაწილეობას იღებენ მოქალაქეები, რომელთა მინიმალური ასაკი არის 20 წელი. მონარქის ძალაუფლებაზე შემიძლია ის ვთქვა, რომ ამ უკანასკნელს შეუძლია პრემიერ მონისტრისა და მოსამართლეთა დანიშვნა.
ნორვეგია დასახლებული იყო ძვ. წ. VI ათასწლეულიდან. ადგილობრივი მოსახლეუბა შეერწყა სამხრეთ სკანდინავიიდან შემოსულ გერმანულ ტომებს. ახალი წელთაღრიცხვის დამდეგს ისინი პატრიარქალურ-გვაროვნულ ოჯახებად ცხოვრობდნენ. ადრე კლასობრივ ურთიერთობათა განვითარებას თან ახლდა ფართო საგარეო ექსპანსია ვიკინგთა ინტენსიური ლაშქრობები მეზობელ სახელმწიფოებში. ნორვეგიიდან ისინი ისლანდიაში გადასახლდნენ, სადაც შექმნეს საკუთარი ადგილები.
აბაშიძე, ი., მ.ანდრონიკაშვილი, საქართველოს საბჭოთა ენციკლოპედია : ტ.7 (თბილისი ; მინორი-პეგუ : 1984) ) 470-471
ნორვეგიის ენობრივი პოლიტიკა და მისი განხორციელების წინაპირობები
ა) თანამედროვე ენობრივი სურათი
ქვეყნის კონსტიტუციიდან გამომდინარე ნორვაგიის სახელმწიფო ენად ნორვეგიული ითვლება. ეს უკანასკნელი მიეკუთნება გერმანიკულ ენათა ჩრდილოულ შტოს. გარდა ამისა აღნიშნულ ენობრივ გაერთიანებში შედის: ისლანდიური, შვედური და დანიური. ამის შედეგად ნორვეგიელს შვედს დანიელსა და ისლანდიელს მარტივად შეუძლიათ ერთმანეთის ენის გაგება. ცხადია აწყდებიან გარკვეულ ენობრივ ბარიერებს, თუმცა მაინც უმარტივდებათ ერთმანეთთან კომუნიკაცია.
როგორც ყველა ენას ახასითებს, ნორვეგიული ენაც გამოირჩევა დიალექტების სიმრავლით. ქვეყნის ტერიოტრიაზე არსებობს ისეთი დასახლებები სადაც ადამიანები სალიტერატურო ენაზე მეტად საუბრობენ ნორვეგიული ენის სხვადასხვა დიალექტზე. სადღეიდოს ენის წერით სისტემაში გამოიყოფა ორი განშტოება ეს გახლავთ ძველი ნორვეგიული (book Norwegian) და ახალი ნორვეგიული პირველი მათგანი შეიცავს დანიური ელემენტების გავლენას და გავრცელებულია ქვეყნის აღმოსავლეთით. რაც შეეხება ახალ ნორვეგიულს, იგი ლინგვისტ ივერ ასენის მიერ ჩამოყალიბდა 1850-იან წლებში და გამოიყენება დასავლეთ ნორვეგიის მკვიდრთა დიალექტში.
ორივე მათგანს ერთნაირი სტატუსი გააჩნია სახლემწიფოს მხრიდან, თუმცა დიდ ქალაქებსა და დედაქალაქებში ძირითადათ გამოიყენება ‘’Book Norwegian’’, როცა ახალ ნორვეგიულს მხოლოდ მოსახლეობის 10-15% იყენებს. იგი ძირითადათ გავრცელებულია დასავლეთ სანაპიროებზე. ამას გარდა, ახალი ნორვეგიული მნიშვნელოვან გამოიყენება ღვთის მსახურების დროს, სალიტერატურო ნაწარმოებებსა და საინფორმაციო გადაცემებში.
სადღეიდოდ, უნდა ითქვას, რომ ნორვეგიაში არსებობს ემიგრანტთა სერიოზული ტალღა, რომელთა მშობლიურ ენას ნორვეგიული არ წარმოადგენს. ამის შედეგად, მთავრობამ , დაწყებით საფეხურზე 110 სხვადასხვა უცხო ენის შესწავლას დაუჭირა მხარი. ეს იმას ნიშნავს, რომ გარდა საერთაშორისო ენებისა სკოლებში ბავშვები სწავლობენ სხვადასხვა ენას. ქვეყანაში, ყველაზე მოთხოვნად უცხო ენად ინგლისური გერმანული და ფრანგული ითვლება.
20.06.2013 http://www.norway.org/aboutnorway/society/people/language/
ჩემი აზრით, ამ შემთხვევაში, ნორვეგიის ცენტრალურ ხელისუფლებას კარგად აქვს გათვითცნობიერებული ენობრივი დაგეგმარების სხვადასხვა პრინციპები, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, როგორც ემიგრანტისთვის, ასევე ნორვეგიაში დაბადებული ადამიანებისთვის. რომ არა ასეთი ჭკვიანური ენობრივი სტატუსის დაგეგმარება, ეს ულამაზესი ქვეყანა დღემდე იქნებოდა სერიოზული დაპირისპირების ეპიცენტრში, ისევე როგორც ევროპის რამდენიმე ქვეყანა.
20.06.2013 http://www.norway.org/aboutnorway/society/people/language/
ბ) ისტორიული წინამძღვრები
ისტორიული წყაროებიდან გამომდინარე, ცნობილია, რომ ნორვეგია 1830 დან 1914 წლამდე დანიის კოლონიას წარმოადგენდა .ამის შედეგად, სამეტყველო ენამ განიცადა სერიოზული ტრანსფორმაცია, კერძოდ ნორვეგიულში ფეხი მოიკიდა დანიური ენის ელემენტებმა. ეს ცვლილებები არამარტო ადამიანთა საუბარში იგრძნობოდა, არამედ მწერლობაშიც. იგი გახდა მთავარი წინაპირობა იმ ენობრივი სიჭრელის, რაც დღეს თანამედროვე ნორვეგიაში გვაქვს.
1914 წლის შემდეგ, რაც ნორვეგია დანიისგან დამოუკიდებელი სახელმწიფოდ ჩამოყალიბდა , ხალხში ნაციონალური ენის მიმართ სიყვარული უფრო გაღვივდა, რის შედეგადაც დაიწყო ნორვეგიული ენის გაწმენდა დანიური ენობრივი ერთეულებისგან. მიუხედავად ამისა, დანიურის გავლენა დღეს ნორვეგიულს მაინც ეტყობა.
მოგვიანებით ნორვეგიის მთავრობამ ინტენსიურად დაიწყო ენობრივი პოლიტიკის განხილვა. ისინი ბჭობდნენ ისეთ მნიშვნელოვან საკითხზე, როგორიც იყო ძველი ნორვეგიული ენის საჯარო სკოლებში შესწავლა. სწორედ ამ წლიდან იდგმება სერიოზული ნაბიჯები ენობრივი პოლიტიკის გატარებისთვის. გარდა ამისა, ცენტრალურმა ხელისუფლებამ იმდენი მოახერხა, რომ ნორვეგიის ტერიტორიაზე არსებული მცხოვრებ ეთნიკური უმცირესობების ენები არ შეზღუდა და მათ ყოველდღიურ საქმიანობაში გამოყენების უფლება მისცა.
Ernest .H, Language conflict and language planning (New York : Mouton de Gruyter , 1993), 21-115
აქაც მე მივესალმები ნორვეგიის მთავრობის გადაწყვეტილებას, რადგან ასეთი ენობრივი რეფორმა სწორედაც, რომ მაქსიმალურად უზრუნველყოფს, არამარტო ნორვეგიელი ხალხის, არამედ სხვადასხვა ეროვნულ უმცირესობის ინტერესების დაცვას. რომ არა ასეთი კარგი რნაბიჯი ეს ულამაზესი ქვეყანა დღემდე იქნებოდა სერიოზული ეთნიკური დაპირისპირების ეპიცენტრში.
Ernest .H, Language conflict and language planning (New York : Mouton de Gruyter , 1993), 21-115
გ) ლოპარის ენის დაგეგმარება ნორვეგიაში
ლოპარის ენა, რომელიც არც ისეთი ფართო გამოყენებით სარგებლობს, გავრცელებულია შვედეთისა და ნორვეგიის მცირე ტერიტორიაზე. მიუხედავად ამისა, ეს უკანასკნელი დიდ როლს თამაშობს ჩრდილო დასავლეთ ევროპელთა კულტურასა და ნაციონალური იდენტობის ჩამოყალიბებაში.
ცხადია ეს ყველაფერი ახლა არ დაწყებულა, რადგან ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებში, სკანდინავიის ნახევარკუნძულის გარკვეულ ტერიტორიაზე, ლოპარელები ცხოვრობდნენ. ეს დაახლოებით 10,000 წლის წინ მოხდა. ამის შედეგად , დადგინდა რომ ლოპარელები სკანდინავიელთა წინაპრები არიან.
20.06.2013 http://www.utexas.edu/courses/sami/dieda/ling/languagecrisis.htm
რაც შეეხება აღნიშნული ენის გამოყენებას ნორვეგიაში მინდა აღვნიშნო, რომ ქვეყანაში არსებობს ისეთი რეგიონები, სადაც ნორვეგიულსა და ლოპარულს ერთნაირი სტატუსი გააჩნია. ლოპარის ენა დომინირებს შემდეგ დასახლებებში: კაფიორდი, კაუტოკეინო, კარასიოკი, კარასიონე, ნესები, პორსენგერი, ტანა და ტისფიორფი. რათქამუნდა ეს ენობრივი ,,ჩარჩო’’ ცენტრალური ხელისუფლების მიერ რეგულირდება.
სადღეისოდ, ცენტრალური ხელისუფლება ყველაფერს აკეთებს რათა არ შეიზღუდოს ლოპარის ენა, ვინაიდან მათი აზრით, ამ უკანასკნელის მიჩქმალვა, ხელს შეუშლიის კულტურის შესწავლას. ამას გარდა, მნიშვნელოვანია ის ფაქტიც, რომ 2003 წელს ცენტრალური და რეგიონალური სახელმწიფო სტრუქტურების მხარდაჭერით, ლოპარულ ენაზე შეიქმნა სპეციალური პოლიტიკური ვებ-გვერდი. ამ წარმატებული ნაბიჯის მთავარი მიზანი იყო, სახელმწიფოს მიერ მიღებული კანონების ხელმისაწდომობა ლოპარელებისთვის.
ამას გარდა, აღნიშნულ პოლიტუკურ რეფორმას ხელი უნდა შეეწყო, სახელმწიფო სტრუქტურებში ლოპარული ენის გამოყენებისთვის. მთავრობის სურვილიდან გამომდინარე, ყველა მნიშნველოვანი გადაწყვეტილება, რომელიც მიიღებოდა სტორტინგში ლოპარელებს თავიანთ ენაზე უნდა მიწოდებოდათ. ამ რეფორმის ძირითადი წინაპირობა გახდა, ლოპარელებით დასახლებული ტერიტორიის რეგიონალური მთავრობის მოთხოვნა 2001 წელს. მათი აზრით, იმისთვის, რომ უფრო პოლულარული გამხდარიყო მათი ენა , აუცილებელი იყო ცენტრალურ ხელისუფლებას ეზრუნა მის ფართო გამოყენებაზე, რადგან მხოლოდ ადგილობრივი გამგეობა ვერაფერს ვერ გახდებოდა.
21.06.213 http://www.regjeringen.no/en/dep/fad/Selected-topics/Sami-policy/sami-languages/the-use-of-the-sami-language-in-the-publ.html?id=86942
ჩემი აზრით, ძალიან საინტერესო სიტუაცია შეიქმნა ნორვეგიაში, ლოპარული ენის დაგეგმარების მხრივ. პირადად ჩემთვის, ძალიან მისასალმებელია, რომ ქვეყნის ცენტარული ხელისუფლება არ ივიწყებს ისტორიულ ფესვებს და ცდილობს ყველაფერი გააკეთოს, რათა წინაპართა ენა არ დაიკარგოს. ნორვეგიულის და ლოპარული ენის ერთნაირმა სტატუსმა, ჩემ მიერ ზემოთ ჩამოთვლილ რეგიონებში, ხელი შეუწყო წინაპართა ტრადიციების დაცვას. ამის შედეგად, ნორვეგიაში უფრო მეტი ტურისტი ჩავა, რადგან გარკვეული წარმოდგენა შეექმნას აღნიშნული რეგიონის შესახებ. გარდა ამისა , აქ ძალიან კარგად იკვეთება რეგიონალური და ცენტრალური ხელისუფლების ურთიერთობა. ალბათ, რომ არა ასეთი წარმატებული ენობრივი რეფორმა, ნორვგია გარკვეულწილად მაინც იქნებოდა პოლიტიკური დაპირისპირების ეპიცენტრში.
21.06.213 http://www.regjeringen.no/en/dep/fad/Selected-topics/Sami-policy/sami-languages/the-use-of-the-sami-language-in-the-publ.html?id=86942
დასკვნა
როგორც დასაწყისში ვნახეთ, ენობრივი პოლიტიკის განხორციელება ნებისმიერი სახელმწიფოსთვის ძალიან პრიოტიტეტულია. ამის მთავარი მიზეზი გახლავთ ის, რომ ენა წარმოადგენს ადამიანთა კონსოლიდაციის ერთ-ერთ საშვალებას. ენობრივ დაგემარებას ისე ანხორციელებს ცენტრალური ხელისუფლება, როგორც მიზანშეწონილად მიიჩნევს. ამას გარდა, უნდა ითქვას ისიც, რომ ხალხის მიერ მიუღებელი ენობრივი რეფორმები სერიოზულ პრობლემას შეუქმნის მას ყველა გადადგმული ნაბიჯში. ენობრივი პოლიტიკის განხორციელების ერთ-ერთი მიზეზი გახლავთ, საგარეო მხარდაჭერის მოპოვება მეზობელი ქვეყნებიდან და საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან.
ენობრივი პოლიტიკას ყურადღება ძირითადათ მე-20 საუკუნეში დაეთმო, როცა მოგვევლინნენ ისეთი დიდი მეცნიერები როგორებიც იყვნენ: ჯერ მუდი , ჯოშუა ფიშმანი, ტაუერი, ჰოუგენი და სხვა გამოჩენილი მკვევარები. თითოეული მათგანი ცდილობდა ღრმად შეესწავლა ენობრივი დაგეგმარების პრინციპები და მის საფუძველზე გაეკეთებინა დასკვნები. ეს უკანასკნელი შეიძლება ზოგისთვის მისაღები იყოს ან არ იყოს გასათვალისწინებელი.
ამას გარდა, ზოგადად ვისაუბრე ენობრივი დაგეგმარების სამ სტადიაზე: კორპუსის დაგეგმარება, სტატუსის დაგეგმარება და უცხო ენების სწავლებისა და შესწავლის დაგეგმარება. თითოეული მათგანი უმნიშნველოვანესი რამეა თითოეული ქვეყნის მთავრობისთვის, რომელიც ინტენსიურად მუშაობს ენობრივ საკითხების რეფორმებზე.
ჩემი ნაშრომის მეორე ნაწილში, მიმოვიხილე ნორვეგიის ენობრივი პოლიტიკა, რომელიც ძალიან საინტერესო და თვალშისაცემია. ამ ქვეყანაში ცენტრალური ხელისუფლება ყველაფერს აკეთებს, რათა არ შეზღუდოს ემიგრანტთა ენები. ამას გარდა, მთავრობა ცდილობს არ დაკარგოს კულტურა და ტრადიციები, რის კარგ მაგალითს წარმოადგენს, ლოპარულისა და ნორვეგიულის ერთანირი სტატუსი ნორვეგიის ზოგიერთ რეგიონში. მინდა ავღნიშნო ისიც, რომ ქვეყნის ენობრივი პოლიტიკა დაფუძნებულია იმ საერთო ჩარჩოებზე, რასაც კორპუსის დაგეგმარება , უცხო ენათა შესწავლის დაგეგმარება და სტატუსის დაგეგმარება მოიცავს.
ყვლა ეს ნაბიჯი ღირსეულ ადგილს უკავებდა და უკავებს ნორვეგიას, არამარტო საერთაშორიო აპარეზზე, არამედ ქვეყნის შიგნით, სადაც ხალხი გარკვეულწილად კარგად ცდილობს დაემორჩილოს ამ ენობრივ პოლიტიკას.
დაჩი კორინთელი
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ევროპისმცოდნეობის და ენათმეცნიერების საბაკალავრო პროგრამის სტუდენტი
ბიბლიოგრაფია:
Joshua A. Fishman, Advances in language planning (Paris : The Hague, 1974), 15-37
17.06.2013 http://en.nitobe.info/ld/od/lingvoplanado.php
აბაშიძე, ი., მ.ანდრონიკაშვილი, საქართველოს საბჭოთა ენციკლოპედია : ტ.7 (თბილისი ; მინორი-პეგუ : 1984) ) 470-471
20.06.2013 http://www.norway.org/aboutnorway/society/people/language/
Ernest .H, Language conflict and language planning (New York : Mouton de Gruyter , 1993), 21-115
21.06.213 http://www.regjeringen.no/en/dep/fad/Selected-topics/Sami-policy/sami-languages/the-use-of-the-sami-language-in-the-publ.html?id=86942
