საინტერესოა, რამ განაპირობა ჯაზის ასეთი პოპულარობა? რა გავლენა აქვს მას ადამიანებზე? რატომ მაინცდამაინც ჯაზი?
სიტყვა „ჯაზი“ ალბათ ყველასთვის ამერიკის შეერთებულ შტატებთან ასოცირდება. ამ სტატიაში მე მინდა ვისაუბრო მის თავისებურებებზე, რომელმაც მთელი მსოფლიო ასე დაიპყრო. მსოფლიოს ჯაზი ამერიკამ აჩუქა. ეს მუსიკალური მიმდინარეობა ისეა შესისხლხორცებული მსოფლიოს ერთადერთი სუპერსახელმწიფოს კულტურასა და ხელოვნებასთან, როგორც ქართული ფოლკლორი და სუფრა ჩვენს რეალობაში, ჩვენს კულტურასა და ხელოვნებასთან. დღეს ამერიკა ჯაზის გარეშე და ჯაზი ამერიკის გარეშე წარმოუდგენელია.
ჯაზი არის ხელოვნების სახე, რომელიც სინამდვილეს ასახავს მუსიკალური მხატვრული ფორმით და ადამიანის ფსიქიკაზე მას დიდი გავლენა აქვს. ზოგადად, მუსიკას შეუძლია კონკრეტულად და დამაჯერებლად გადმოსცეს ადამიანთა ემოციური მდგომარეობა. სწორედ ასევეა ჯაზი.
ჯაზი თავისუფლებასა და სიამოვნებასთან ასოცირდება. ამიტომ, ვისაც უყვარს ის, არ შეიძლება მისით არ იყოს მოჯადოებული. მისით საზრდოობენ და დადებითად იმუხტებიან. სად იმალება მთავარი საიდუმლო ჯაზის ასეთი პოპულარობის? ჯაზის შესრულება იმდენად განსხვავებულია, რომ სწორედ ეს ანიჭებს მას უნიკალურობას, ყველაზე საინტერესოა შემსრულებელთა მიერ შექნილი სტილი. ჩანს, რომ ჯაზი შესაძლებლობას აძლევს ყველა შემსრულებელს, შექმნას საკუთარი იმპროვიზაცია. მას ჩვენი პლანეტის თითქმის ყველა კონტინენტზე მოისმენთ.
ჯაზი ამერიკის ტიპიურ მოვლენად შეიძლება ჩაითვალოს. იგი არის „პროცესი“, ვიდრე „პროდუქტი“. როგორც ვახსენეთ, იგი უწყვეტად განიცდის გაუმჯობესებას და სიახლეებიც არ აკლია. ამგვარად, ჯაზი არის ერთი მთლიანი პროცესი, რომელიც ცვლილებებით აღსავსეა. „თუ კითხულობ, რა არის ჯაზი, ვერასოდეს გაიგებ ამას“, – დაახლოებით ასე უპასუხა ერთ-ერთმა ყველაზე ცნობილმა და გავლენიანმა მუსიკოსმა ლუი არმსტრონგმა შეკითხვას, რა არის ჯაზი. მუსიკის ამ მიმდინარეობის აღქმა ისეთივე ინდივიდუალურია, როგორიც თავად ეს მუსიკა. პირადად ჩემთვის, ჯაზი იმპროვიზაციაა – ნორმებიდან გადახვევა, ჩარჩოების დარღვევა.
რა ვითარებაა დღეს საქართველოში ამ კუთხით? სამწუხაროდ, კარგ პასუხს ვერ მივიღებთ. 30 აპრილს მთელმა მსოფლიომ მსოფლიო ჯაზის საერთაშორისო დღეს უკვე მეორედ იზეიმა, ჩვენს მეზობლად – თურქეთში. 2012 წელს იუნესკომ ჯაზი, როგორც უნიკალური ამერიკული ფენომენი, მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაში შეიტანა და მისი აღნიშვნის დღედ 30 აპრილი დააწესა.
გვანცა არუნაშვილი
